1-گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران ، rezasalighehzadeh@yahoo.com 2- گروه میکروبیولوژی، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان، ایران 3- گروه علوم و مهندسی شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران 4- گروه علوم و مهندسی شیلات، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
چکیده: (115 مشاهده)
هدف از این تحقیق، ارزیابی تاثیر جداگانه و هم‌زمان میکروپلاستیک پلی‌اتیلن و آنتی‌بیوتیک ارمتوکسین بر شاخصهای استرس و پاسخ اکسیداتیو ماهی تیلاپیا بود. 360 قطعه ماهی تیلاپیا (Oreochromis sp.) با میانگین وزنی 5/10 ± 5/240 گرم از یک مرکز پرورش ماهیان گرمابی خصوصی در شمال شهرستان کارون خریداری و به سالن آبزیان پژوهشکده آبزی پروری آبهای جنوب کشور واقع در شیبان-اهواز انتقال داده شدند. ماهیان با تراکم 10 قطعه در واحدهای آزمایشی (تانک فایبرگلاس 300 لیتری) رهاسازی شدند. ماهیان به مدت 21 روز در معرض دوزهای مختلف میکروپلاستیک پلی‌اتیلن (100 و 200 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم خوراک) و آنتی‌بیوتیک ارمتوکسین (15 و 30 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن توده زنده) و ترکیب آنها (100 میلیگرم میکروپلاستیک با 15 و 30 میلیگرم ارمتوکسین، 200 میلیگرم میکروپلاستیک با 15 و 30 میلیگرم ارمتوکسین به ازای هر کیلوگرم وزن توده زنده) قرارگرفتند. در پایان دوره، سطوح شاخصهای استرس و پاسخ آنتی‌اکسیدانی اندازه‌گیری و از طریق آنالیز واریانس دوطرفه بررسی شدند. نتایج نشان داد تفاوت معنی‌داری بین گروههای آزمایشی در میزان پروتئین کل، گلوکز و لاکتات خون ماهیان وجود داشت (p<0.05). کمترین و بیشترین سطح پروتئین کل سرم به ترتیب در گروههای شاهد (99/3 گرم بر دسی لیتر) و گروه دریافت کننده بالاترین دوزهای آنتی‌بیوتیک (30 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) و میکروپلاستیک در جیره (200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم خوراک) (49/8 گرم بر دسی لیتر) دیده شد (p<0.05). مواجهه هم‌زمان با میکروپلاستیکپلیاتیلن و آنتی‌بیوتیک ارمتوکسین باعث افزایش قابل‌توجهی در سطحMDA و کاهش فعالیت آنزیمهای CAT،SOD وGPX در مقایسه با گروههای کنترل شد (p<0.05). بیشترین میزان فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی شامل GPx(45/42 میکرومول بر لیتر)،SOD (309/1 واحد بین المللی بر لیتر) و کاتالاز (34/2 واحد بین المللی بر لیتر) در گروه دریافت کننده بالاترین دوزهای آنتی بیوتیک و میکروپلاستیک در جیره مشاهده گردید. به طورکلی نتایج نشان داد که مصرف هم‌زمان میکروپلاستیک و آنتی‌بیوتیک در ماهی تیلاپیا، منجر به افزایش معنی‌دار در شاخصهای استرس و فعالیت آنتی‌اکسیدانی شد.به‌منظور کاهش این خطرات، پیشنهاد می‌شود راهکارهای عملی نظیر کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در صنعت آبزی‌پروری، مدیریت صحیح زباله‌های پلاستیکی، و تقویت قوانین مرتبط با کنترل آلودگی‌های میکروپلاستیکی مورد توجه قرارگیرد.
Bahrami M, Salighizadeh R, Pournia M, Khanjani M H, Ghaedi G. Effect of polyethylene microplastics and antibiotic ermetoxin on oxidative and stress indices of tilapia fish (Oreochromis sp.). JAD 2025; 19 (3) :116-134 URL: http://aqudev.liau.ac.ir/article-1-895-fa.html
بهرامی محمد، سلیقه زاده1 رضا، پورنیا محسن، خانجانی محمدحسین، قائدی غلامرضا. تاثیر میکروپلاستیک پلی‌اتیلن و آنتی‌بیوتیک ارمتوکسین بر شاخصهای استرس و پاسخ اکسیداتیو ماهی تیلاپیا (Oreochromis sp.). نشریه توسعه آبزی پروری. 1404; 19 (3) :116-134
