1- گروه شیلات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران دانشگاه تهران و دانشگاه مرداک استرالیا، گروه بهداشت و بیماریهای آبزیان، د انشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران و استاد وابسته دانشکده دامپزشکی، دانشگاه مرداک، پرت، استرالیا ، msoltani@ut.ac.ir
چکیده: (2180 مشاهده)
نونیل فنل بهعنوان یک ترکیب مختل کننده غدد درون ریز بطور وسیعی در صنایع مختلف کاربرد دارد. تخمین زده میشود که مقادیر هنگفتی از این ترکیب استروژنیک بطورسالانه وارد منابع آبی میشود. در این تحقیق به مطالعه سمیت تحت کشنده این ترکیب شبه استروژنی بر توسعه گناد و تغییرات آسیب شناسی بافتی بیضه و تخمدان ماهی قزلآلای رنگینکمان پرداخته شد. برای این منظور 360 عدد ماهی قزلآلای رنگینکمان با میانگین وزنی 5 ± 115 گرم بطور تصادفی به 6 گروه با سه تکرار تقسیم شدند. به صورت تزریق درون صفاقی در مواجه با دوزهای تصاعدی نونیل فنل (10، 50 و 100 میکروگرم در گرم وزن ماهی)، یک غلظت 17- بتا استرادیول (E2) (2 میکروگرم در گرم وزن ماهی) و کنترل حلال (اتانول و روغن نارگیل) قرارگرفتند، درحالیکه در ماهیان کنترل هیچگونه تزریقی صورت نگرفت. تزریق ها سه بار و در روزهای 0، 7 و 14 در غلظت کامل انجام پذیرفت. نمونهبرداری بافتی گنادها در روز بیست و یکم انجام شد. نمونههای گناد در محلول بوئن تثبیت شده و مطابق روش استاندارد بافتشناسی از آنها مقاطع 6 میکرونی تهیه و به روش هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزیشدند. سپس با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرارگرفتند. نتایج نشان داد که رشد اووسیت ها تحت تأثیر تیمارهای مختلف نونیل فنل و E2 قرارگرفتهاست، درحالیکه تغییری در مراحل اسپرماتوژنز مشاهدهنشد. علاوهبر این، ضایعات هیستوپاتولوژیک مختلفی در بافتهای تخمدان و بیضه ماهیهای در معرض غلظتهای مختلف نونیل فنل مشاهدهشد. بطوریکه با افزایش غلظت این اثرات واضحتر و شدیدترشد. تغییرات هیستوپاتولوژیک تخمدان شامل اووسیتهای آترتیک، هایپرپلازی سلولهای گرانولوزا، پیکنوزه شدن هسته، واکوئولاسیون سیتوپلاسمی، تخریب گرانولهای زرده و فروپاشی هسته بود. هایپرپلازی بافت بینابینی، فیبروزه شدن لوبولها، هایپرتروفی سلولهای سرتولی، توزیع غیر نرمال و دژنره شدن سلولهای اسپرماتوگونیا، پیدایش واکوئل سلولی و نکروزه شدن هسته از مهمترین ضایعات بافتی مشاهده شده در بافت بیضه بود. بطورکلی، نتایج نشان داد که نونیل فنل میتواند تأثیرات قابل توجهی بر مراحل تکوین سلول های جنسی داشته باشد و باعث بروز تغییرات هیستوپاتولوژیکی در بافت تخمدان و بیضه گردد.
