پژوهشکده آرتمیا و آبزیپروری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران ، a.irani@urmia.ac.ir
چکیده: (126 مشاهده)
تغییر جنسیت بهوسیله هورمونهای استروئیدی برای کنترل جنسیت و تولید ماهیان تکجنسی در بسیاری از گونههای ماهیان مورداستفاده قرار میگیرد. در ماهی کپور معمولی (Cyprinuscarpio) رشد جنس ماده بیشتر از جنس نر است، درنتیجه تولید و پرورش جنس ماده میتواند سودآوری بالاتری نسبت به پرورش نر و ماده داشته باشد. بنابراین در این پژوهش، اثرات هورمون 17-آلفا متیلتستوسترون به صورت تجویز خوراکی (50 و 100 میلیگرم در کیلوگرم غذا هرکدام بهمدت 6 و 8 هفته) و غوطهوری (1 میلیگرم در لیتر آب بهمدت 24، 48 و دوبار 48 ساعت)، بر شاخصهای رشد و نرسازی کپور معمولی مورد بررسی قرارگرفت. در روش خوراکی، هورمون متیلتستوسترون با الکل ترکیب و بر روی غذای تجاری اسپری شد. برای تبخیر الکل، جیرهها یک شب در دمای اتاق قرارگرفت و سپس در یخچال نگهداری شد. در روش غوطهوری، محلول متیلتستوسترون و الکل در 50 لیتر آب حل گردید و ماهیان در آن قرارگرفتند. ماهیان پس از تیمارهای آزمایشی تا پایان چهار ماهگی با جیرههای معمولی تغذیه شدند. نتایج نشان داد که تجویز خوراکی و غوطهوری هورمون متیلتستوسترون بر شاخصهای رشد و تغذیه تاثیری نداشت، بهطوریکه هیچکدام از تیمارها نسبت به گروه شاهد اختلاف آماری نشان ندادند (05/0<p). استفاده از متیلتستوسترون در روش غوطهوری تاثیر چندانی در تغییر جنسیت نداشت (05/0<p)، اما روش خوراکی برای نر سازی موثر بود (05/0>p). بهطوریکه تغذیه با دوز 100 میلیگرم متیلتستوسترون در کیلوگرم غذا بهمدت 8 هفته باعث تولید حدود 70 درصد نر در کپور معمولی شده است. بنابراین در بچهماهیان انگشتقد کپور معمولی (حدود 9 گرمی) میتوان از این روش برای نرسازی استفاده کرد.